Kemeraltı Sanat ve Zanaat Atlası
Kurulduğu dönemlerden itibaren İzmir’in en önemli ticaret merkezlerinden biri olan Kemeraltı Çarşısı, değişimlere zaman zaman ayak uydurmakta zorlansa da varlığını halen sürdürmektedir. Agora Örenyeri ve Konak Meydanı’ nın kara ve deniz sınırlarını belirlediği bölgede yer alan çarşı adını bulunduğu semt ile de paylaşmaktadır. “Kemeraltı” isminin nereden geldiği hakkında farklı kaynaklarda farklı açıklamalara rastlanmaktadır. Bunlardan ilki Agora Antik Kenti’nde bulunan Roma Hamamındaki kemerlerden geldiği iddiasıdır. Agora Ören Yeri Kazı Heyeti Başkanı Yrd. Doç. Akın Ersoy, 2010 yılında bölgede yapılan kazılarda ortaya çıkan kemerlerden gelmediğini ispatlayabilecek herhangi bir belge ya da kanıtın bulunmadığını belirtmiştir. Bir diğer iddia ise, Şadırvanaltı Cami’ nden Havra Sokağı’ na kadar devam eden sokakların yakın zamana kadar üstleri örtülü bir görünüme sahip olması sebebiyle adının Kemeraltı olduğudur. Çarşı, geçmişindeki üstü kapalı, tonoz ve kiremitle örülmüş kapalı bir çarşı havasından şimdilerde uzaklaşmış, daha çok bir açık hava çarşısı görünümüne bürünmüştür. Tarihi Kemeraltı Çarşısı, İzmir’ de alışveriş yapmak isteyenler için aradıkları neredeyse her şeyi bir arada bulabilecekleri bir çarşı olarak hizmet vermektedir. Kemeraltı ve çevresi “İzmir Tarihi Liman Kenti” olarak UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’ne girmiştir. Daimi listeye girmek için yapılan pek çok çalışma vardır. Bir UNESCO aday coğrafyası olarak yerel kalkınma hedefleriyle uyumlu ve uluslararası UNESCO standartlarını taşıyan bir Kemeraltı kültürünün adaylık sürecinde güçlendirilmesi için saha çalışmaları yapılması, esnafın sesinin ihtiyaç ve yetkinliklerinin belirlenmesi gerekmektedir.
İzmir Ekonomi Üniversitesi Yaratıcı Ekonomi Araştırmaları Merkezi, Gözlüklü Masallar Atölyesi, İzmir Tarihi Kemeraltı Esnaf Derneği, İzmir Tarihi Liman Kenti Alan Başkanlığı ve Tarihi Kemeraltı İnşaat Yatırım Ticaret A.Ş. bir araya gelerek İzmir Kemeraltı’ ndaki sanat ve zanaatları daha görünür kılacak bir proje hayata geçirmeyi planlamıştır. 14 Ocak 2022 tarihinde, Tarihi Abacıoğlu Hanı’nda Tarkem A.Ş. ev sahipliğinde gerçekleştirilen kick-off toplantısı ile birlikte Kemeraltı Sanat ve Zanaat Atlası adıyla yürütülen proje süreçleri başlamıştır. Yaklaşık 2500 yıllık bir tarihi olan Kemeraltı bölgesinde, İzmir Ekonomi Üniversitesi Öğrencileri ve Gözlüklü Masallar Atölyesi Gönüllülerinden oluşan proje gönüllüleri saha çalışması ve ulaşılan isimlerle görüşmeler yapmıştır.
Kemeraltı Sanat ve Zanaat Atlası projesi, Kemeraltı bölgesindeki sanat ve zanaatların bölgedeki varlıklarını incelemeyi, bölge kültürü ile olan ilişkilerini göz önüne sermeyi ve bu bağlamda görünürlüklerini arttırmayı hedeflemiştir. Araştırma kapsamında Kemeraltı’nda 30 sanatçı ve zanaatkara ulaşılmıştır. 10 kişiyle yapılan detaylı görüşmeler kısa film haline getirilmiştir. Bunun yanı sıra 1 adet proje belgeseli kurgulanmıştır. Kemeraltı Sanat ve Zanaat Atlası kitabı sürece dair basılı bir kaynak olarak üretilmiştir. Kitap ile birlikte bir harita oluşturulmuştur. Son olarak zanaatatlasi.com websitesi hazırlanmış ve bölgedeki sanatçı ve zanaatkarlar için dijital bir arşiv oluşturulmuştur.